Kiedy stoki narciarskie zwijają swój biały dywan?

Kiedy stoki narciarskie zwijają swój biały dywan? To pytanie zadaje sobie wielu miłośników zimowego szaleństwa, którzy planują ostatnie wyjazdy lub obserwują zmieniające się warunki pogodowe – a odpowiedź zależy od kilku kluczowych czynników, takich jak temperatura, ilość śniegu, możliwości technicznego naśnieżania i lokalizacja ośrodków narciarskich [1]. Ostateczne zakończenie sezonu narciarskiego następuje, gdy długotrwale utrzymuje się temperatura powyżej zera, śnieg topnieje, a techniczne systemy sztucznego dośnieżania nie wystarczają, by utrzymać bezpieczne i atrakcyjne warunki na trasach [2].

Przebieg sezonu narciarskiego i jego zakończenie

Główna faza sezonu narciarskiego w Polsce trwa od grudnia do końca marca lub początku kwietnia. Przeciętnie, sezon trwa 3-4 miesiące – jednak czas jego zakończenia jest bezpośrednio uzależniony od warunków pogodowych oraz poziomu zaawansowania infrastruktury ośrodka [1]. Kluczową rolę odgrywają średnia temperatura w marcu, wynosząca ponad 0°C, coraz dłuższe dni, wzrost temperatury, topniejący śnieg i ograniczone opady atmosferyczne, co powoduje wcześniejsze zamykanie stoków [2].

Pojęcie „zwijanie białego dywanu” oznacza zamykanie stoków, wyłączanie infrastruktury, zatrzymanie pracy wyciągów, wypożyczalni sprzętu oraz szkółek narciarskich [1]. Zazwyczaj, gdy warunki śniegowe przestają być wystarczające do bezpiecznego uprawiania sportów zimowych, ośrodki ogłaszają oficjalne zakończenie sezonu, a proces zamknięcia przebiega etapami, obejmując również demontaż urządzeń sezonowych i zabezpieczenie terenu [2].

Technologia naśnieżania a długość sezonu

Nowoczesne ośrodki narciarskie wykorzystują zaawansowane systemy naśnieżania technicznego, które pozwalają przedłużyć sezon nawet o 2-4 tygodnie ponad naturalny czas występowania pokrywy śnieżnej [1]. Naśnieżanie techniczne wymaga znacznych ilości wody i energii elektrycznej, dlatego jego stosowanie jest zawsze ściśle uzależnione od opłacalności oraz aktualnych warunków meteorologicznych [2].

Proces wyłączania technologii sztucznego naśnieżania rozpoczyna się od ograniczenia pracy armatek śnieżnych w momencie, gdy temperatura przestaje sprzyjać produkcji śniegu, aż do ich ostatecznego wyłączenia. Wtedy rozpoczyna się również regularna konserwacja sprzętu oraz prace zabezpieczające na trasach [2].

Zmiany klimatyczne i skracanie sezonu narciarskiego

Zmiany klimatyczne istotnie wpływają na przebieg i długość sezonu narciarskiego nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. W ostatnich latach zaobserwowano skrót sezonu narciarskiego, szczególnie wyraźny w sezonie 2022/2023, kiedy to wiele ośrodków zakończyło działalność już w połowie marca, głównie ze względu na wysokie temperatury i niedobór opadów śnieżnych [2].

Efektem tych zmian jest także rosnąca popularność ekologicznych inicjatyw i zrównoważonego zarządzania stokami – coraz więcej ośrodków inwestuje w odnawialne źródła energii, systemy recyklingu wody, czy ograniczanie zużycia mediów [3]. Takie działania mają na celu zarówno ograniczenie negatywnego wpływu działalności narciarskiej na środowisko, jak i umożliwienie utrzymania rentowności działalności mimo rosnącej nieprzewidywalności sezonu [4].

Proces zamykania stoków narciarskich

Mechanizm zwijania stoków narciarskich rozpoczyna się od dokładnej obserwacji pogody, kontrolowania grubości pokrywy śnieżnej, wilgotności oraz monitorowania długoterminowych prognoz [2]. Decyzja o zakończeniu sezonu podejmowana jest wtedy, gdy dalsze utrzymanie tras narciarskich traci sens techniczny i ekonomiczny [1].

Po podjęciu decyzji następuje cykl działań obejmujących demontaż instalacji sezonowych (siatki zabezpieczające, oznakowanie tras), wyłączanie wyciągów, zamykanie wypożyczalni oraz punktów gastronomicznych. Zabezpiecza się trasy narciarskie przez zagęszczenie śniegu tam, gdzie jest to konieczne lub, w przypadku jego braku – podejmowane są kroki na rzecz zabezpieczenia zieleni przed erozją [4].

Ośrodki przystępują również do konserwacji maszyn, urządzeń i przygotowania infrastruktury do sezonu letniego. Rosnącym trendem jest rozwijanie całorocznej oferty rekreacyjnej, co pozwala łagodzić skutki sezonowości biznesu narciarskiego [2].

Ekonomia i inwestycje w sektora narciarskiego

Utrzymanie jakości infrastruktury stoków narciarskich wymaga inwestycji na poziomie kilku do kilkunastu milionów złotych rocznie, obejmujących zarówno systemy naśnieżania, jak i bieżącą konserwację sprzętu [1]. Zmieniające się warunki klimatyczne wymuszają na właścicielach ośrodków świadomość ekologiczną i większą elastyczność w zarządzaniu.

Popularność działań na rzecz zrównoważonego rozwoju sprawia, że coraz większy nacisk kładzie się na modernizację infrastruktury, racjonalne zużycie energii oraz rozbudowę oferty pozanarciarskiej [3]. Te działania pomagają również zabezpieczyć przychody poza sezonem zimowym [2].

Podsumowanie: Kiedy stoki narciarskie kończą sezon?

Stoki narciarskie w Polsce zwijają swój „biały dywan” z reguły w marcu lub na początku kwietnia – wtedy, gdy temperatura pozostaje na stałe powyżej zera, a śnieg szybko zanika z tras [1]. Ostateczny moment zamknięcia uzależniony jest od warunków pogodowych, możliwości technicznego dośnieżania i lokalizacji ośrodka [2]. W ostatnich latach skracanie sezonu narciarskiego spowodowane zmianami klimatu staje się coraz bardziej widoczne, a właściciele stoków zmuszeni są do wdrażania nowoczesnych i ekologicznych rozwiązań, zapewniających kontynuację działalności niezależnie od sezonu.

Źródła:

• [1] https://www.narciarskiportal.pl/kiedy-zamykaja-stoki-narciarskie/
• [2] https://www.polskiwisport.pl/sezon-narciarski-zakonczenie-stokow/
• [3] https://www.ecoorientacja.pl/sezon-narciarski-klimat/
• [4] https://www.goryinfo.pl/analiza-sezonu-narciarskiego/