Zimowe wędrówki górskie wymagają odpowiedniego przygotowania odzieży, która zapewni komfort termiczny i ochronę przed trudnymi warunkami atmosferycznymi. Właściwie dobrany strój zimowy w góry to kwestia nie tylko komfortu, ale przede wszystkim bezpieczeństwa. Nieprawidłowo dobrana odzież może prowadzić do hipotermii, odmrożeń i znacznego ograniczenia mobilności na szlaku [1][4]. Poznaj zasady, którymi warto się kierować przy kompletowaniu garderoby na zimowe wyprawy górskie.
System warstwowy – podstawa górskiego ubioru zimowego
Podstawową zasadą doboru odzieży na zimowe wędrówki górskie jest system warstwowy. Ten sposób ubierania się polega na nakładaniu na siebie trzech podstawowych warstw, z których każda pełni określoną funkcję [1][3][4].
Pierwsza warstwa – bielizna termoaktywna – ma bezpośredni kontakt z ciałem. Jej głównym zadaniem jest odprowadzanie wilgoci (potu) od skóry, co zapobiega wychłodzeniu organizmu. Dobrze dobrana bielizna termoaktywna powinna być wykonana z materiałów syntetycznych lub naturalnej wełny merino o gramaturze 150-200 g/m² [1][4]. Warto zwrócić uwagę na modele z dodatkiem srebra, które mają właściwości antybakteryjne i zapobiegają powstawaniu nieprzyjemnych zapachów podczas intensywnego wysiłku [4].
Warstwa środkowa pełni funkcję izolacyjną – zatrzymuje ciepło wytwarzane przez organizm. Najczęściej stosuje się tu polary lub ocieplane kurtki typu puff, które zapewniają izolację nawet przy lekkim zawilgoceniu [3][4]. Grubość tej warstwy powinna być dostosowana do intensywności planowanej aktywności – cieńszy polar sprawdzi się podczas energicznego marszu, grubszy będzie potrzebny przy wolniejszym tempie lub podczas postojów [3][4].
Warstwa zewnętrzna chroni przed wiatrem, śniegiem i deszczem. Powinna być wykonana z materiałów wodoodpornych, wyposażonych w membranę (np. Gore-Tex), o parametrach wodoodporności minimum 10 000 mm słupa wody i oddychalności na poziomie 5 000 g/m²/24h [4]. W tej roli sprawdzają się kurtki typu hardshell (sztywniejsze, bardziej odporne na trudne warunki) lub softshell (elastyczniejsze, wygodniejsze w noszeniu) [1][4]. Ważnym elementem jest również dobra wentylacja, np. w postaci zamków pod pachami, które pozwalają szybko odprowadzić nadmiar ciepła podczas intensywnego wysiłku [1][4].
Ten trójwarstwowy system tworzy swoiste mikrośrodowisko wokół ciała, efektywnie regulując procesy parowania i izolacji termicznej, co jest kluczowe dla utrzymania optymalnej temperatury ciała w zmiennych warunkach górskich [1][3].
Niezbędne elementy zimowej garderoby górskiej
Kompletując zimowy strój w góry, należy zadbać o kilka obowiązkowych elementów, które zapewnią bezpieczeństwo i komfort podczas wędrówki.
Kurtka i spodnie z membraną
Zewnętrzna warstwa odzieży musi zapewniać skuteczną ochronę przed wiatrem, śniegiem i wilgocią. Kurtka i spodnie powinny być wyposażone w wodoodporną membranę [2][3][4]. Membrany działają na zasadzie hydrofobowych powłok odpychających wodę przy jednoczesnym zachowaniu mikroporowatej struktury, która zapewnia oddychalność [1][4]. Dzięki temu wilgoć z ciała może być odprowadzana na zewnątrz, a woda z otoczenia nie przedostaje się do wewnątrz.
Spodnie zimowe powinny mieć możliwość regulacji w pasie oraz na dole nogawek, co pozwoli na dokładne dopasowanie do obuwia i zapobiegnie przedostawaniu się śniegu [3]. Warto wybierać modele z wzmocnieniami na kolanach i siedzeniu, które są najbardziej narażone na przetarcia [4].
Odpowiednie obuwie trekkingowe
Buty górskie zimowe to jeden z najważniejszych elementów ekwipunku. Powinny być wyższe (ponad kostkę), wykonane z wodoodpornych materiałów i wyposażone w protektorowaną podeszwę zapewniającą przyczepność na śliskich powierzchniach [2][3][4]. Warto wybrać modele z membraną, która zapewni wodoodporność przy jednoczesnym odprowadzaniu wilgoci z wnętrza buta.
Dobrze dobrane obuwie powinno mieć około 0,5-1 cm luzu na palce, co umożliwi swobodne krążenie krwi i zapobiegnie odmrożeniom [4]. Pamiętaj, że zbyt ciasne buty w połączeniu z niską temperaturą mogą prowadzić do poważnych problemów z krążeniem i odmrożeń [1][4].
Nakrycie głowy i rękawice
Głowa i dłonie to miejsca, przez które tracimy najwięcej ciepła, dlatego ich odpowiednia ochrona jest niezbędna. Czapka zimowa w góry powinna być wykonana z materiałów nieabsorbujących wilgoci, najlepiej z wełny merino lub syntetycznych włókien technicznych [2][3][4].
Rękawice górskie powinny mieć wodoodporną powłokę oraz dobry system izolacji [3][4]. Najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie dwóch par rękawic: cieńszych, zapewniających sprawność manualną, oraz grubszych, wodoodpornych, dających lepszą ochronę przed zimnem [4].
Niezbędne akcesoria
Oprócz podstawowych elementów odzieży, warto zadbać o dodatkowe akcesoria, które zwiększą komfort i bezpieczeństwo zimowej wędrówki:
– Komin – uniwersalny element, który może zastąpić szalik i kominiarkę, chroniąc szyję i twarz przed zimnem [3][4]
– Gogle przeciwsłoneczne – niezbędne do ochrony oczu przed intensywnym promieniowaniem UV odbitym od śniegu [3][4]
– Skarpety termiczne – najlepiej wełniane lub wykonane z materiałów syntetycznych, które skutecznie odprowadzają wilgoć [3][4]
Technologie i materiały w odzieży górskiej
Rozwój technologii znacząco wpłynął na jakość i funkcjonalność odzieży górskiej. Nowoczesne materiały łączą lekkość z doskonałymi parametrami izolacyjnymi i ochronnymi.
Membrany wodoodporne
Membrany takie jak Gore-Tex, eVent czy Sympatex zapewniają wodoodporność przy jednoczesnym zachowaniu oddychalności [1][3][4]. Funkcjonują one dzięki mikroporom, które są zbyt małe, aby przepuścić krople wody, ale wystarczająco duże, by umożliwić przenikanie pary wodnej (potu) na zewnątrz [1][4].
Wełna merino
Naturalna wełna merino zyskuje coraz większą popularność w odzieży górskiej dzięki swoim wyjątkowym właściwościom. Jest oddychająca, ma doskonałe właściwości termoregulacyjne, nie absorbuje zapachów i zapewnia komfort termiczny nawet gdy jest wilgotna [1][3][4]. Stanowi świetny wybór na pierwszą warstwę odzieży.
Syntetyczne materiały izolacyjne
Materiały takie jak PrimaLoft czy Thinsulate oferują doskonałą izolację termiczną nawet w stanie zawilgocenia, są lekkie i szybko schną [1][3][4]. Stanowią one alternatywę dla tradycyjnego puchu, który traci właściwości izolacyjne po zamoczeniu.
Dostosowanie odzieży do warunków i aktywności
Wybór odpowiedniej odzieży powinien uwzględniać nie tylko ogólne zasady, ale także specyficzne warunki panujące w górach oraz charakter planowanej aktywności.
Intensywność wysiłku fizycznego znacząco wpływa na ilość wytwarzanego ciepła i potu. Przy dużym wysiłku warto postawić na cieńszą warstwę izolacyjną, aby uniknąć przegrzania [3][4]. Z kolei podczas postojów lub wolniejszego marszu potrzebna będzie lepsza izolacja, by zapobiec wychłodzeniu [3][4].
Temperatura, siła wiatru i prognozowane opady to czynniki, które powinny determinować grubość poszczególnych warstw odzieży. W szczególnie mroźne dni warto rozważyć dodatkową warstwę izolacyjną, zwłaszcza na postojach [4].
Pamiętaj, że w górach zimą warunki mogą zmieniać się bardzo dynamicznie, dlatego warto mieć przy sobie zapasowe elementy odzieży, które można dodać lub zdjąć w zależności od potrzeb [2][3].
Najnowsze trendy w odzieży górskiej
Rynek odzieży outdoorowej stale się rozwija, oferując coraz bardziej zaawansowane rozwiązania dla miłośników górskich wędrówek.
Coraz większą popularność zyskuje odzież hybrydowa, która łączy w jednym elemencie strefy o różnej funkcjonalności [4]. Na przykład, kurtki mogą mieć ocieplenie tylko w strategicznych miejscach, a elementy bardziej oddychające tam, gdzie ciało intensywniej się poci.
Innym trendem są lekkie materiały z wysoką izolacją, wykorzystujące zaawansowane technologie jak nanopory [4]. Pozwalają one na znaczne zmniejszenie wagi ekwipunku przy zachowaniu optymalnych parametrów termicznych.
Ważnym aspektem jest również ekologia – wielu producentów wprowadza do swoich kolekcji odzież wykonaną z materiałów pochodzących z recyklingu lub produktów biodegradowalnych, co pozwala na zmniejszenie śladu węglowego podczas produkcji [4].
Podsumowanie
Odpowiednio dobrany strój zimowy w góry to klucz do bezpiecznej i komfortowej wędrówki. Zastosowanie systemu warstwowego, wykorzystanie nowoczesnych materiałów technicznych oraz dostosowanie garderoby do panujących warunków i planowanej aktywności pozwoli cieszyć się górskimi krajobrazami nawet w trudnych zimowych warunkach.
Kompletując odzież górską, warto pamiętać, że jakość i funkcjonalność są ważniejsze niż cena. Inwestycja w dobrej jakości odzież techniczną to inwestycja we własne bezpieczeństwo i komfort. Całkowity koszt kompletu odzieży zimowej do górskich wędrówek (od bielizny po kurtkę) może wynosić od 800 do 2500 zł [4], ale odpowiednio konserwowana będzie służyć przez wiele sezonów.
Pamiętaj, że nawet najlepszy sprzęt nie zastąpi rozsądku i odpowiedniego przygotowania do górskiej wyprawy. Sprawdzaj prognozy pogody, informuj bliskich o planowanej trasie i zawsze miej przy sobie naładowany telefon z zapisanymi numerami alarmowymi.
Źródła:
[1] https://8a.pl/8academy/jak-ubrac-sie-zima-w-gory/
[2] https://www.sandra.karpacz.pl/blog/post/co-zabrac-w-gory-zima-lista-niezbednych-rzeczy
[3] https://www.lot.com/us/pl/odkrywaj/inspiracje/blog-podrozniczy/jak-sie-spakowac-w-gory-zima
[4] https://www.decathlon.pl/c/htp/jak-sie-ubrac-w-gory-zima-odziez-na-zimowy-trekking_31bcbc94-aac0-48d8-874b-38a06be967a5
UltraBiel.pl to portal stworzony przez prawdziwych pasjonatów sportów zimowych. Nasz zespół to instruktorzy, podróżnicy i fotografowie, którzy każdego dnia udowadniają, że góry to nie tylko krajobraz, ale sposób życia.