Którędy wędrują burze w Polsce?

Burze w Polsce najczęściej przemieszczają się z południa i południowego zachodu kraju, ze szczególnym nasileniem w regionach górskich. Sezon burzowy przypada głównie na miesiące letnie, a najintensywniejszym miesiącem jest lipiec. Poznanie typowych szlaków burz oraz mechanizmów ich powstawania pozwala lepiej przewidywać te zjawiska i odpowiednio się na nie przygotować.

Jak powstają burze nad Polską?

Burze są spektakularnymi zjawiskami meteorologicznymi, które powstają wskutek nagromadzenia się chmur cumulonimbus. Towarzyszą im intensywne opady deszczu, silne wiatry, pioruny oraz grzmoty. Ich powstawanie jest bezpośrednio związane z gwałtownymi wyładowaniami elektrycznymi w atmosferze, które występują, gdy ciepłe i zimne masy powietrza spotykają się ze sobą [1].

Podstawowym procesem odpowiedzialnym za formowanie się burz jest konwekcja, czyli ciągłe krążenie rozgrzanych i chłodnych warstw atmosfery. Gdy ciepłe i wilgotne masy powietrza napływają nad chłodniejsze, dochodzi do gwałtownego wznoszenia się ciepłego powietrza, co prowadzi do kondensacji wilgoci i formowania się chmur burzowych [1].

Mechanizm ten jest szczególnie widoczny w miesiącach letnich, kiedy to intensywne nasłonecznienie powoduje szybkie nagrzewanie się powierzchni ziemi, a co za tym idzie – również powietrza tuż nad nią. Wznoszące się ciepłe powietrze, zawierające dużą ilość wilgoci, formuje charakterystyczne chmury burzowe o znacznym rozwinięciu pionowym [2].

Główne szlaki burz w Polsce

Kierunki rozprzestrzeniania się burz w Polsce są dość przewidywalne. Zazwyczaj wędrują one z południa i południowego zachodu kraju, co jest szczególnie widoczne w regionach górskich takich jak Tatry i Beskidy. Ukształtowanie terenu w tych regionach znacząco sprzyja formowaniu się komórek burzowych [2].

Górzysty krajobraz południowej Polski odgrywa kluczową rolę w powstawaniu burz. Wzniesienia ułatwiają bowiem wznoszenie się wilgotnego powietrza, co przyspiesza proces kondensacji i formowania się chmur cumulonimbus. Dlatego też najwięcej burz występuje na południu Polski, zwłaszcza w regionach górskich [1] [2].

Oprócz terenów górskich, do głównych regionów burzowych należą również:
– Śląsk i Opolszczyzna
– Dolny Śląsk
– Podkarpacie, które jest jednym z najbardziej burzowych regionów ze względu na specyficzną orografię terenu [1].

Burze formujące się w tych regionach często przemieszczają się dalej na północ i północny wschód, obejmując swoim zasięgiem kolejne obszary Polski.

Sezonowość występowania burz

Sezon burzowy w Polsce nie trwa cały rok, a ma wyraźny charakter sezonowy. Zdecydowana większość burz występuje w okresie od czerwca do sierpnia, z wyraźnym nasileniem w lipcu [2].

W szczytowym okresie sezonu burzowego, czyli w lipcu, nad Polską notuje się średnio około 15 burz dziennie. Ta częstotliwość jest ściśle związana z warunkami atmosferycznymi panującymi w miesiącach letnich – wysokimi temperaturami i intensywnym nasłonecznieniem, które sprzyjają powstawaniu niestabilności w atmosferze [2].

Warto zauważyć, że zależności klimatyczne mają ogromny wpływ na częstotliwość występowania burz. Latem, kiedy różnice temperatur między poszczególnymi warstwami atmosfery są największe, dochodzi do intensywnej wymiany ciepła, co stanowi idealne warunki do formowania się burz [2].

Jak monitorować przemieszczanie się burz?

Nowoczesna technologia umożliwia dokładne śledzenie przemieszczania się burz. Kluczowym narzędziem jest radar burzowy, który pozwala na monitorowanie burz w czasie rzeczywistym, co jest nieocenione w kontekście wczesnego ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami [2] [3].

Radary burzowe wykorzystują fale elektromagnetyczne do wykrywania opadów i innych zjawisk atmosferycznych. Dzięki temu można nie tylko śledzić aktualną pozycję burzy, ale również przewidywać jej dalszy ruch, co pozwala na podjęcie odpowiednich środków bezpieczeństwa [3].

Wiele serwisów internetowych i aplikacji mobilnych udostępnia dane z radarów meteorologicznych, umożliwiając każdemu zainteresowanemu śledzenie aktualnej sytuacji burzowej. Jest to szczególnie przydatne w miesiącach letnich, kiedy to burze występują najczęściej i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia oraz powodować znaczne straty materialne [2].

Wpływ ukształtowania terenu na trasy burz

Ukształtowanie terenu ma ogromny wpływ na powstawanie i przemieszczanie się burz. Wpływ geografii jest szczególnie widoczny w przypadku regionów górskich, gdzie wzniesienia ułatwiają wznoszenie się wilgotnego powietrza i jego kondensację w chmury cumulonimbus [2].

Góry działają jak naturalne bariery, które mogą zmienić kierunek przemieszczania się burz lub sprzyjać ich formowaniu się. Dlatego też południowe regiony Polski, takie jak Tatry i Beskidy, są szczególnie narażone na częste występowanie burz [1] [2].

Warto również zauważyć, że ukształtowanie terenu wpływa nie tylko na częstość występowania burz, ale również na ich intensywność. Burze formujące się w regionach górskich często są bardziej gwałtowne i mogą prowadzić do intensywnych opadów, a nawet powodzi błyskawicznych [1].

Statystyki burzowe dla poszczególnych regionów Polski

Analizując statystyki regionalne dotyczące występowania burz w Polsce, można zauważyć wyraźne różnice między poszczególnymi obszarami kraju. Podkarpacie, ze względu na swoją specyficzną orografię, jest jednym z najbardziej burzowych regionów [1].

Inne regiony o wysokiej częstotliwości burz to:
– Tatry i Beskidy, gdzie górzysty teren sprzyja formowaniu się komórek burzowych
– Śląsk i Opolszczyzna, gdzie burze często formują się na skutek zetknięcia się różnych mas powietrza
– Dolny Śląsk, który również charakteryzuje się wysoką częstotliwością występowania burz [1] [2].

Regionami o niższej częstotliwości występowania burz są zazwyczaj obszary północnej Polski, gdzie wpływ Morza Bałtyckiego i bardziej płaski teren nie sprzyjają formowaniu się komórek burzowych [2].

Źródła:

[1] https://fanipogody.pl/burza-nad-polska-radar-opadow/
[2] https://skyradar.eu/radar-burz/
[3] https://dobrapogoda24.pl/gdzie-jest-burza